بهطورکلی راههای انتقال عبارتند از:
- استعمال مستقیم آب آلوده
- استفاده از آب آلوده در شستوشو، استحمام ، استخر و …
- استفاده از آب آلوده برای آبیاری سبزیجات و میوهجات و …
مهمترین باکتریهای بیماریزا :
مهمترین باکتریهای بیماریزا که بهوسیله آب پخش و انتشار مییابد به ترتیب عبارتند از :
۱- باکتریهای عفونتهای رودهای مثل تیفوئید و پاراتیفوئید
۲- باکتریهای مولد وبا
۳- باکتریهای مولد عفونتهای داخلی
۴- باکتریهای مولد اسهال
۵- باکتریهای مولد زردی
هریک از عفونتها دارای علائم کلینیکی میباشد که از طریق آن میتوان عامل بیماری را پیدا کرد.
عفونتهای شایع که از طریق آب به وجود میآیند عبارتند از:
۱- عفونتهای رودهای:
این عفونتها شامل تیفوئید و پاراتیفوئید بوده و مهمترین عامل ایجاد آن SAL,TYPHI,PARATHPHIمیباشد.این باکتریها را بهراحتی میتوان از هم تشخیص داد.
این نوع عفونت ممکن است از طریق دهان و استفاده از مواد غذایی مثل شیر سرایت کند نباید فراموش کرد که آب بهمراتب از غذای آلوده مؤثرتر است.
۲- وبا و شبه وبا
این بیماری را باید بیماری انتقالیافته بهوسیله آب دانست و مرکز مهم آن بنگال هند است و از همین نقطه گاهگاهی بهصورت اپیدمی به سایر نقاط سرایت مینماید.
التور که عامل ایجاد بیماری وباست از طریق تخلیه فاضلاب افراد مبتلابه آب وارد گردیده و ناقلان باکتری نیز در شروع وبا مؤثرند.بهجز آب سبزیجاتی که با فاضلاب آلوده به میکروب وبا آبیاری شده باشند و همچنین حشرات میتوانند باعث انتشار و انتقال این بیماری گردند.
برای جلوگیری از انتشار بیماری بهترین راه حفاظت منابع آب آشامیدنی و رعایت کلیه نکات مربوط به بهداشت فردی است.
۳- عفونتهای داخلی
تمام انواع سالمونلا علاوه بر بیماری تیفوئید باعث بروز عفونتهای داخلی میشوند.گرچه مواد غذایی یکی از مهمترین منابع انتقال و انتشار این بیماری است ولی آب همچون سایر بیماریهای عفونی نقش مؤثری در انتشار این نوع بیماری دارد.
۴- اسهال
این بیماری که موارد زیادی از آن دیدهشده در انتقال و انتشارش آب در برابر مواد غذایی نقش کمتری دارد.
اسهال معمولی بهوسیلهی shigella-flexneri و اسهال امیبی توسط entamoba-histoliticaانتقال مییابد
۵- بیماری زردی
این بیماری که عامل آن باکتری leptospria میباشد در آب گل و لجن دیده میشود و میتواند حتی از پوست بدن نفوذ کند ازاینرو ورود باکتری مذکور به بدن نیازی به آب شرب آلوده ندارد بلکه شنا کردن در آبهای آلوده باعث ورود آن به بدن میشود.
علاوه بر باکتریها یکی از مهمترین عوامل ایجاد بیماری در انسان و سایر موجودات ویروسها میباشند. ویروسها کوچکترین ارگانیسمهای بیماریزا هستند همهی انواع آنها بیماریزا میباشند.
مهمترین تفاوت باکتریها با ویروسها در این است که ویروسها در محیط بیرون نمیتوانند زنده بمانند و در مقابل ضدعفونیکنندهها مقاومت بیشتری دارند.
برخی از ویروسهای مهم عباتند از:
۱- Polivirus علاوه بر عفونتهای معده میتوانند در غشا مغز، عفونت ایجاد کرده و باعث بروز بیماری مننژیت شوند.
۲- Hepati virus علاوه بر مننژیت و عفونتهای داخلی باعث تورم ریه در کودکان میشود.
۳- COXSACKIVIRUS با ایجاد عفونت در کبد یرقان و زردی به وجود میاورد.
۴- Echovirus باعث بروز بیماریهای تنفسی و مننژیت میشود.
۵- Adenovirus باعث بروز گریپ آنفولانزا و برونشیت میشود.
۶- Diarrhe virus باعث عفونت معده و بروز اسهال میشود.
تمامی موارد ذکرشده در آبها ممکن است وجود داشته باشد.